پوکی استخوان یک بیماری استخوانی است که با کاهش توده استخوانی و در نتیجه افزایش شکنندگی و افزایش خطر شکستگی استخوان مشخص می‌شود .بعد از سن 30 سالگی با تغییر تعادل میان تخریب بافت استخوانی و ساخته شدن بافت جدید ،‌آرام آرام، استخوانها قدرت خود را از دست می‌دهند .

براساس برآوردهای اخیر تقریباً‌ یک نفر از هر سه زن و یک نفر از هر پنج مرد بالای 50 سال مبتلا به بیماری پوکی استخوان هستند .

مهمترین و شایعترین محل شکستگی‌ها، مهره‌ها، مفصل ران و مچ دست هاست که بر اثر ضربات جزئی و یا زمین خوردن و یا بدون هیچ علتی اتفاق می‌افتد.

پوکی استخوان، بزرگترین علت شکستگی استخوان در سنین بالا خصوصاً‌ در زنان یائسه می‌باشد .

ازآنجا که تراکم استخوان در مردان بیشتر از زنان است ،‌زنان بیشتر از مردان به پوکی استخوان و شکستگی ناشی ازآن مبتلا می‌شوند . ( 5-3 برابر بیشتر )

کاهش استروژن در دوران یائسگی موجب کاهش سریعتر توده استخوانی شده و پوکی استخوان را تسریع می‌کند .

احتمال بروز علائم پوکی استخوان در افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند بیشتر است، نژاد ، جنسیت، وزن زمان کودکی، وزن در سن 15 سالگی ، سن شروع یائسگی در زنان ، کم تحرکی و ورزش نکردن ،‌کشیدن سیگار ، مصرف الکل، کمبود ویتامین D و مصرف ناکافی شیر و لبنیات از دیگر عوامل بروز این بیماری می‌باشد .

توصیه هاو مراقبت های لازم برای پیشگیری از پوکی استخوان :

1 - حفظ وزن مطلوب بدن و انجام حرکات منظم ورزشی ، ورزش احتمال پوکی استخوان و شکستگی های مربوط به آن را کاهش می دهد و یکی از بهترین راهها برای ساختن و حفظ استخوانهای سالم می‌باشد . از آنجا که موضوع امسال روز جهانی پوکی استخوان به ورزش اختصاص دارد محققان امیدوارند این پیام مثبت به زنان و مردان کمک کند تا دریابند آنها می‌توانند مسؤولیت سلامت استخوانهایشان را بر عهده بگیرند و در آینده جزء قربانیان پوکی استخوان نباشند . انجام ورزش های مفید مانند پیاده روی و دوی آهسته برای تحریک استخوان سازی ضروری است .

2 – مصرف فرآورده های حاوی کلسیم به میزان کافی (‌حداقل 1000 میلی گرم در روز )

3 – دریافت ویتامین D به اندازه کافی ( 400 واحد بین المللی در روز )

4 – استفاده از نور مستقیم خورشید به مدت روزانه 30-15 دقیقه

5 – استفاده از روغن‌های غیر اشباغ ( مایع ) به جای روغن‌های جامد

6 – استفاده از نوشیدنی ‌های طبیعی از قبیل آب ، آب میوه طبیعی، دوغ کم نمک ، شربت های سنتی به جای نوشابه‌های صنعتی و قهوه

7 – مصرف بیشتر ماهی

اگر فردی مبتلا به پوکی استخوان باشد :

پیشگیری از درگیر شدن بیشتر استخوانها و بروز شکستگی ها بسیار مهم است .

عواملی که در خانه شانس بروز شکستگی ها را در فرد افزایش می‌دهد باید تصحیح شود.

در حین برداشتن یا حمل اشیاء باید احتیاط کرد .

اگر در راه رفتن مشکل دارد از ابزارهای کمکی خاص جهت راه رفتن استفاده کند